USG jąder to badanie, które pokazuje nie tylko stan jąder, ale także najądrza i całej moszny. Może być stosowane do wykrywania guzów i torbieli jąder, wodniaków jąder i żylaków. Jest to również przydatny test do szybkiej diagnozy, gdy pacjent podejrzewa skręt jądra lub jego przydatków. Dla własnego spokoju ducha warto zapoznać się z procedurą badania przed jego wykonaniem.
Kiedy należy wykonać USG jąder?
W jądrach produkowane są plemniki i hormony męskie, zwłaszcza testosteron. Jądra, tak ważne dla przetrwania gatunku, a jednocześnie wrażliwe na ból i dotyk, narażone są na wiele chorób, także tych, które nie tylko są nieprzyjemne, ale mogą prowadzić do bezpłodności, a nawet śmierci – jeśli nie zostanie w porę podjęte odpowiednie leczenie. Punktem wyjścia jest postawienie prawidłowej diagnozy, co jest możliwe dzięki na przykład badaniu USG jąder.
W USG jąder nie wykorzystuje się klasycznej głowicy, którą stosuje się przykładowo w USG jamy brzusznej, ale tak zwany czujnik liniowy. Wytwarza on fale ultradźwiękowe o znacznie wyższej częstotliwości, dzięki czemu uzyskany obraz jest lepszej jakości i bardziej szczegółowy. Dlatego badanie może z dużą dokładnością określić, co jest przyczyną dolegliwości pacjenta i zgłaszanych objawów. Badanie USG jąder pozwala także:
- ocenić budowę i unaczynienie jąder, najądrzy i pęcherzyków nasiennych,
- wykryć nieprawidłowości w dopływie krwi do jąder – dzięki ultrasonograficznej funkcji Dopplera (przepływ ten zwiększa się np. w ogniskach guza i jest zaburzony w żylakach powrózka nasiennego),
- określić zakres możliwego uszkodzenia po mechanicznym urazie jąder,
- zdiagnozować przyczyny niepłodności męskiej,
- monitorować zdrowie jąder po operacji jąder i postęp innych zabiegów,
- określić postać obserwowanych guzów lub grudek – płynną, mieszaną lub stałą (np. płyn oznacza torbiel, lity może odnosić się do guza),
USG jąder wykonuje się również, gdy ta część ciała jest słabo rozwinięta, a także gdy pacjent cierpi na zanik lub tzw. wnętrostwo, stan, w którym jądro nie schodzi do moszny, ale pozostaje w pachwinie lub jamie brzusznej, co może prowadzić do przegrzania, a w konsekwencji do bezpłodności lub raka.
Jak przebiega badanie USG jąder?
Przeprowadzenie badania USG jąder wymaga przesuwania po skórze głowicy urządzenia zwanego ultrasonografem i delikatnego dociskania jej pod różnymi kątami. Głowice są wstępnie nasmarowane specjalnym żelem, który z jednej strony poprawia penetrację ultradźwięków, a z drugiej zmniejsza tarcie. Dyskomfort może być spowodowany zimnem żelu i naciskiem sondy, ale poza tym badanie jest całkowicie bezbolesne.
Przed wykonaniem USG jąder specjalista przeprowadza również krótki wywiad z pacjentem i ocenia jądra przez badanie palpacyjne. W zależności od wskazówek, może poprosić pacjenta o położenie się na plecach lub stanie na kanapie, zdjęcie bielizny i przyciągnięcie penisa do brzucha, aby odsłonić mosznę.
Najpierw w czasie badania USG ocenia się zdrowe jądro, a następnie jądro z objawami lub niepokojącymi zmianami. Poruszając się przez mosznę, głowica ultradźwiękowa emituje fale ultradźwiękowe, które wnikają w skórę, odbijają się od znajdujących się pod nią elementów anatomicznych i wracają do głowicy. Zbierany przez nią sygnał – różny dla różnych tkanek – jest w czasie rzeczywistym przekształcany na obraz wyświetlany na ekranie urządzenia.
Całe badanie USG jąder trwa od kilku minut do maksymalnie pół godziny i nie ma żadnych komplikacji, dzięki czemu po jego zakończeniu pacjent może od razu rozpocząć codzienne czynności. Wyniki dostępne są od ręki. Lekarz omawia je od razu, zalecając w razie potrzeby kolejne USG jąder lub poszerzenie diagnozy między innymi o USG dróg moczowych lub USG węzłów chłonnych.
